Các cách làm thay đổi nhiệt năng kèm ví dụ cụ thể

Cách làm thay đổi nhiệt năng được áp dụng để làm tăng nhiệt độ của một vật nào đó. Có mấy cách để biến đổi nhiệt năng của một vật? Những cách này có đặc điểm gì? Để tìm hiểu chi tiết hơn về vấn đề này, mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết được chúng tôi chia sẻ dưới đây!

Nhiệt năng là gì?

Trước khi nêu các cách làm thay đổi nhiệt năng của vật, chúng ta cùng tìm hiểu bản chất của nhiệt năng. Theo đó, nhiệt năng là tổng động năng của các phân tử cấu tạo lên vật. Nhiệt năng phụ thuộc vào nhiệt độ sinh ra trong quá trình vận chuyển. Thực tế, khi vật di chuyển sẽ sinh ra một lượng nhiệt nhất định, ngay cả khi chúng ta cọ xát vào một vật, vật đó cũng sinh nhiệt.

Nhiệt năng được hiểu là tổng động năng của các phân tử cấu tạo lên vật

Đặc điểm của nhiệt năng phụ thuộc vào các chất cấu tạo nên vật bởi mọi vật đều có nhiệt năng do các phân tử cấu tạo luôn chuyển động. Khi vật di chuyển, cọ xát, các phân tử này sẽ chuyển động nhanh hơn và sinh ra nhiệt năng ở vật. Chúng ta hoàn toàn có thể tăng hoặc giảm nhiệt năng của vật. Đôi khi vật đứng yên nhưng nhiệt của vật tăng thì nhiệt cũng tăng.

Tìm hiểu các cách làm thay đổi nhiệt năng của vật

Để làm thay đổi nhiệt năng của một vật sẽ có hai cách làm cơ bản, đó là thực hiện công hoặc hoạt động truyền nhiệt. Nhiệt năng có thể sinh ra khi vật thực hiện công. Truyền nhiệt cho vật cũng sẽ giúp nhiệt độ của vật tăng lên. Cùng tìm hiểu về hai cách làm cụ thể dưới đây.

• Thực hiện công 

Một trong những cách làm thay đổi nhiệt năng của vật đó chính là thực hiện công. Chúng ta sẽ làm cho vật chuyển động, hoặc tác động lực lên vật. Khi đó, nhiệt độ của vật sẽ tăng hay nói cách khác là tăng nhiệt năng. Vật di chuyển, các phân tử cấu tạo nên cũng sẽ di chuyển nhanh hơn, nhiệt độ của vật sẽ tăng không ngừng cho đến khi vật dừng lại.

Thực hiện công là cách làm thay đổi nhiệt năng của một vật

Ví dụ cách làm thay đổi nhiệt năng bằng thực hiện công:

Trường hợp ta dùng hai tay xoa vào nhau, hai bàn tay chuyển động càng nhanh thì nhiệt độ ở tay cũng nóng nhanh hơn. Từ đó ta thấy được nhiệt năng ở tay đã tăng lên nhờ các phân tử chuyển động nhanh hơn. Bàn tay cũng sẽ không còn nóng nữa nếu ta dừng lại.

Chúng ta thực hiện có xát miếng đồng, sau một thời gian miếng đồng trở nên nóng hơn. Lúc này nhiệt độ của miếng đồng đã tăng lên hay nhiệt năng của miếng đồng tăng. Với cách làm như vậy, hầu hết mọi vật đều tăng nhiệt năng.

Ngoài ra, chúng ta có thể thả rơi viên bi theo mặt phẳng nghiêng. Viên bi khi di chuyển, bề mặt cọ xát với mặt phẳng cũng sẽ nóng lên. Nhiệt năng của viên bi tăng cũng là cách tăng nhiệt năng bằng tác dụng lực. Về cơ bản, việc thực hiện công chính là cách tăng nhiệt năng của vật một cách nhanh chóng.

• Truyền nhiệt 

Bên cạnh thực hiện công, truyền nhiệt cũng là cách để tăng hoặc giảm nhiệt năng của vật. Cách làm thay đổi nhiệt năng bằng phương thức truyền nhiệt khá đơn giản, chỉ cần làm cho vật nóng lên mà không thực hiện công. Ví dụ, để vật ngâm trong nước nóng, nhiệt độ từ nước nóng truyền sang vật và vật sẽ từ từ nóng lên. Đây chính là cách nhanh chóng để tăng nhiệt năng của vật.

Truyền nhiệt là một trong các cách làm thay đổi nhiệt năng của vật

Hiểu được nhiệt năng là gì chúng ta sẽ tìm được cách để tăng giảm nhiệt độ của vật. Nhiệt độ của vật càng cao thì nhiệt năng của vật càng lớn, ngược lại khi vật dần nguội đi nhiệt năng của vật sẽ giảm. Để giảm nhiệt năng của vật chúng ta có thể thực hiện điều ngược lại, ngâm vật vào nước lạnh, nhiệt độ của vật sẽ giảm xuống. Và khi đó, nhiệt năng của vật đang giảm đi so với ban đầu.

Một số ứng dụng của nhiệt năng trong đời sống

Nhiệt năng được sử dụng phổ biến trong đời sống hàng ngày và dưới đây là một số ứng dụng cụ thể.

• Nhiệt năng xuất hiện trong một số thiết bị nhà bếp, được sử dụng để làm nóng. Và nấu chín thức ăn như bếp gas, lò nướng, lò vi sóng, nồi cơm điện,…
• Làm nóng nước để phục vụ nhu cầu sử dụng hàng ngày như bình đun nước, bình nóng lạnh, máy pha cà phê,…
• Làm ấm không khí trong thời tiết giá lạnh ở quạt sưởi, lò sưởi, chăn điện,…
• Sấy khô, hạn chế nấm mốc trong quá trình bảo quản thực phẩm. Và các loại thiết bị như: Máy sấy, tủ chống ẩm, máy hút ẩm,…

Quạt sưởi giúp làm ấm là ví dụ điển hình về cách làm thay đổi nhiệt năng 

Tất cả những ứng dụng về nhiệt năng ở trên đều thuộc quá trình chuyển hóa năng lượng. Sự chuyển hóa năng lượng sẽ liên tục xảy ra giữa điện năng sang cơ năng, cơ năng sang nhiệt năng. Qua đó chúng ta thấy được các nguồn năng lượng khác nhau đều có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.

Hy vọng qua bài viết này, các bạn đã hiểu rõ nhiệt năng là gì, cách làm thay đổi nhiệt năng. Trên hết chúng ta cũng nhận biết được sự tồn tại của nhiệt năng và những ứng dụng của năng lượng này trong đời sống.