Đường đồng mức là gì? Đây chắc hẳn là chủ đề được nhiều bạn đọc quan tâm khi tìm hiểu về đo đạc địa hình. Vậy thực chất đường đồng mức là những đường như thế nào? Đặc điểm của đường đồng mức trong công tác đo đạc và khảo sát địa hình là gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết về đường đồng mức qua bài viết dưới đây nhé.
NỘI DUNG BÀI VIẾT
Đường đồng mức là gì?
Trong địa lý, đường đồng mức hay còn gọi là đường bình độ. Gồm các đường tròn lượn sóng mô tả độ cao của mặt đất. Tùy theo tỷ lệ của bản đồ so với thực tế mà độ cao sẽ khác nhau, có thể là 1m, 5m hay 10m.
Đường đồng mức được biết đến là đường bình độ
Khoảng cách thưa hay mau (gần hoặc xa) của đường đồng mức trong bản đồ thể hiện độ dốc hay thoải của địa hình. Đường đồng mức minh họa càng gần thì độ dốc càng cao. Ngược lại đường đồng mức càng thưa thì độ thoải càng lớn.
Đặc điểm của đường đồng mức
Vậy đường đồng mức là đường như thế nào? Trong công tác đo đạc và khảo sát địa hình, nhất là trong thi công san lấp. Thiết kế quy hoạch thì đọc bản đồ địa hình là công việc khá quan trọng. Đặc biệt là trong công tác thi công san lấp, thiết kế quy hoạch 1/500 đến 1/2000. Dưới đây là những đặc điểm cụ thể của đường đồng mức mà các bạn nên nắm rõ.
Đường đồng mức là đường nối những điểm có cùng độ cao địa hình
- Các đường đồng mức sẽ không giao nhau, cũng không nằm song song với nhau.
- Những đường đồng mức nằm gần nhau sẽ thể hiện địa hình có tốc độ, các đường đồng mức càng gần sẽ có độ dốc càng lớn.
- Những đường đồng mức nằm xa nhau sẽ thể hiện khu vực có địa hình có độ dốc nhẹ và càng xa thì độ dốc càng ít.
- Các ngọn đồi hoặc núi được biểu thị bởi các đường đồng mức có độ cao hơn so với trung tâm hoặc khu vực địa hình cần khảo sát.
- Tất cả các điểm nằm trên cùng một đường đồng mức sẽ có độ cao tương tự như nhau.
- Các đường đồng mức nằm kề nhau sẽ có sự chênh lệch cùng một giá trị cao cố định, được gọi là khoảng cao đều.
Có bao nhiêu loại đường đồng mức?
Trong bản đồ địa hình, đường đồng mức bao gồm 4 loại khác nhau. Cụ thể:
- Đường đồng mức con được vẽ bằng các nét liền mảnh
- Đường đồng mức cái được vẽ bằng các nét liền đậm
- Đường đồng mức phụ vẽ bằng nét đứt được thêm vào khi cần thiết.
- Đường bình độ giữa ½
Cứ hai đường đồng mức cái liên tiếp nhau sẽ chứa bốn đường đồng mức con. Có thể hiểu đơn giản, đường đồng mức là đường nối liền những điểm có cùng độ cao với nhau.
Trong bản đồ địa hình, đường đồng mức bao gồm 4 loại khác nhau
Ứng dụng của đường đồng mức
Trên một bản đồ địa hình, các đường đồng mức được thể hiện nhằm mục đích tìm ra các cao độ trung gian. Ngoài ra, đường đồng mức có thể minh họa cho các loại cấu trúc như cầu, đập hoặc các làn đường. Từ đó giúp việc đọc bản đồ địa hình cũng trở nên dễ dàng hơn.
Trong công tác đo đạc, các diện tích đất nhằm phục vụ nhu cầu khảo sát, thiết kế quy hoạch khi kỹ sư nhìn vào bản đồ minh họa bằng các đường đồng mức sẽ thuận tiện hơn cho việc tính toán. Từ đó, họ sẽ đưa ra phương án, kế hoạch cụ thể để cải tạo, khai thác hoặc xây dựng trên địa hình mặt đất đã được khảo sát.
Đường đồng mức được thể hiện nhằm mục đích tìm ra các cao độ trung gian
Lưu ý khi vẽ đường đồng mức trong trắc địa
Cao độ thuộc một điểm nằm giữa khoảng cách hai đường đồng mức minh họa trên bản đồ địa hình được xác định bằng cách dựng đường vuông góc gần nhất của điểm đó đối với hai đường đồng mức. Khoảng cách giữa hai giao điểm của đường này với hai đường đồng mức trên được gọi là khoảng cách tại vị trí điểm đang xét.
Theo đó, khi vẽ đường đồng mức trong cad ta có thể dùng tam giác đồng dạng để xác định được cao độ của điểm đó với đường đồng mức thấp hơn. Qua khoảng cách của điểm đó tới đường đồng mức thấp sẽ xác định được độ cao tuyệt đối của điểm cần đo.
Dễ dàng vẽ các đường đồng mức qua autocad
Cách xác định đường đồng mức đúng chuẩn
Thông thường, bản đồ giấy sẽ rất hữu dụng để bạn kế hoạch cho những chuyến du lịch hay thám hiểm. Tuy nhiên, bản đồ giấy sẽ không hữu dụng khi cần xác định phương hướng chính xác giữa đường. Bản đồ địa hình với những đường đồng mức sẽ giúp bạn nắm chắc địa hình theo 3 chiều bởi:
- Đường đồng mức thể hiện độ dốc địa hình: Bạn sẽ thấy những đường đồng tâm, mỗi đường sẽ được nối giữa các điểm có cùng độ cao. Nếu các đường nằm càng gần nhau (không bao giờ cắt với nhau) thì độ dốc sẽ càng lớn. Nếu các đường đồng mức nằm cách xa nhau, độ dốc càng nhỏ và đường đi sẽ thoải hơn.
- Đường đồng mức biểu thị hình dạng địa hình: Các đường tròn đồng tâm sát cạnh nhau sẽ cho bạn biết đó chính là đỉnh núi, nằm giữa các đỉnh núi sẽ là đèo và thung lũng. Tập sử dụng bản đồ địa hình với một khu vực nhất định sẽ là cách tốt nhất để bạn tập đối chiếu bản đồ với thực tế.
Bản đồ đường đồng mức giúp mọi người quan sát địa hình 3 chiều
- Đường đồng mức chỉ số: Điều này có nghĩa là cứ 5 đường sẽ có 1 đường đồng mức được kẻ đậm và sẽ có thêm ghi chú độ cao chính xác.
- Khoảng cao đều: Thể hiện sự chênh lệch độ cao giữa 2 đường đồng mức liên tiếp nhau, được sử dụng thống nhất trên cùng một tấm bản đồ. Thông thường khoảng cao đều sẽ được ghi rõ trong chú thích. Tuy nhiên giữa các loại bản đồ, các quốc gia chắc chắn sẽ có sự khác nhau trong việc quy ước về khoảng cao đều, phương pháp chiếu – thể hiện địa hình thật sự trên một mặt phẳng duy nhất.
- Đường đồng mức thể hiện khu vực sâu: Không chỉ thể hiện độ cao của đỉnh núi, đường đồng mức còn cho biết khu vực sâu. Các đường đồng mức dạng này sẽ được đánh dấu gạch ngang hướng vào bên trong để thể hiện có khu vực bị thụt sâu. Bạn sẽ thấy độ cao của nó giảm dần khi tiến đến gần đến khu vực đó.
Như vậy qua bài viết này, chắc hẳn bạn đọc đã hiểu được đường đồng mức là gì cùng đặc điểm, ứng dụng và cách xác định đường bình độ. Hy vọng rằng những thông tin trên đây sẽ đem lại cho quý vị và các bạn những kiến thức bổ ích liên quan đến lĩnh vực khảo sát địa hình.
