Phong tục dọn nhà ngày tết của người Việt

Dọn dẹp nhà cửa là công việc bận rộn nhất thời gian cuối năm. Đây cũng là nét văn hóa không thể thiếu trong đời sống người Việt, là tục lệ lâu đời được truyền lại nhiều đời nay. Vậy tại sao phải dọn nhà ngày Tết, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về phong tục này nhé!

Ý nghĩa của việc dọn nhà ngày Tết

Ý nghĩa phong tục dọn nhà ngày Tết

Nhà là nơi ăn, chốn ở của các thành viên. Mỗi người đều mong muốn sống trong một căn nhà gọn gàng, sạch sẽ, tho, ấm cúng và thoải mái. Trải qua một năm lao động mệt mỏi, Tết là khoảng thời gian ngắn ngủi mọi người quây quần bên nhau. Việc dọn dẹp nhà cửa mang nhiều ý nghĩa đặc biệt.

• Dọn đi những bộn bề năm cũ: năm cũ đã qua với những bộn bề lo toan, những điều không may và những kế hoạch vẫn còn dang dở. Đầu năm mới là thời điểm để chúng ta có thể làm mới lại tất cả mọi thứ. Người xưa có câu “An cư lạc nghiệp”, cho thấy chỉ có an cư thì chúng ta mới có thể tập trung lập nghiệp được. Do đó, để năm mới vạn sự như ý, nhà cửa cần tinh tươm, gọn gàng và sạch sẽ.
• Xua tan đi những phiền não, âu lo ở năm trước: việc lau dọn những vật dụng bám bụi hay đã trở nên cũ kỹ trong nhà được ví như xóa bỏ những muộn phiền, lo lắng, buồn bã của năm cũ còn đọng lại. Đây như một hành động chào đón một năm mới không còn vướng bận.
• Đón chờ “thần tài” gõ cửa mang đến phúc lộc tràn đầy: theo quan điểm xưa, những ngôi nhà gọn gàng sạch sẽ trong năm mới sẽ được thần tài gõ cửa, mang đến những điều may mắn và an lành. Bên cạnh đó, nhà cửa đẹp giúp gia chủ có thể tự tin, vui vẻ hơn khi mời khách đến chơi nhà, cùng nhau trò chuyện trong không gian lịch sự, gọn gàng và ấm cúng.
• Gắn kết tình cảm gia đình: một năm dài đằng đẵng, mọi người đều bận rộn với những công việc riêng của mình, người chăm lo gia đình, người vừa học vừa làm thêm, các em nhỏ thì học và học, sáng đi tối về hết một ngày, không có thời gian tụ họp bên nhau. Chính vì thế cuối năm là thời điểm mọi người cùng nhau dọn nhà, cùng nhau ngồi lại dùng bữa cơm gia đình, chia sẻ những buồn vui đã trải qua, trao cho nhau những thương nhớ sau khoảng thời gian dài xa cách.

Tại sao phải dọn nhà cuối năm

Các công việc cần thực hiện khi dọn nhà ngày Tết

Việc dọn nhà ngày Tết sẽ bao gồm các công việc chính sau:

Lau dọn ban thờ

Theo dân gian, việc dọn bát hương sẽ thường được làm vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm. Trước khi thực hiện, gia chủ sẽ thắp hương xin phép các đấng bề trên xin được dọn ban thờ, mời các ngài tránh đi để dọn dẹp, sau đó chờ cho hương tàn mới tiến hành.

Tuy nhiên, do cuộc sống bận rộn, để chủ động hơn trong việc dọn dẹp ban thờ, gia chủ có thể tiến hành lau dọn bàn thờ tổ tiên vào một ngày khác phù hợp, miễn sao vẫn đảm bảo tấm lòng thành. Trước khi vệ sinh đồ thờ cúng, người thực hiện nên tắm rửa sạch sẽ, chuẩn bị nước đun sôi để nguội, nước đun thảo dược để làm sạch đồ thờ cúng. Vật dụng lau dọn phải mới, tránh dùng chung với đồ cũ. Tuyệt đối không dùng rượu lau dọn bàn thờ Phật, nên sử dụng các loại nước có mùi thơm tự nhiên như định hương, quế hay lá bưởi.

Tối kỵ việc làm vỡ đồ thờ cúng, dịch chuyển bát hương sang hướng xấu. Những việc làm này có thể khiến cho toàn gia có thể gặp phải những điều không hay, công danh, sự nghiệp hay tiền tài đều không thuận lợi. Do đó, nên thao tác một tay giữ cố định, tay còn lại dùng khăn sạch lau bụi bẩn bám trên thành bát hương. Tỉa chân hương, rút bỏ chân cũ, hóa cùng tiền vàng mã. Mọi thao tác phải được tiến hành tỉ mỉ, thận trọng, thành kính.

Dọn dẹp phòng khách, phòng bếp, nhà vệ sinh

Dọn dẹp nhà cửa áp dụng cho tất cả các khu vực của ngôi nhà, bao gồm phòng khách, nhà bếp, phòng ngủ, nhà vệ sinh, sân vườn,… Đừng quên dọn dẹp các khu vực như ban công, cầu thang đặc biệt cửa, cổng ra vào để đón cát khí.

Vệ sinh kỹ ghế ngồi, tủ kệ ti vi, có thể làm mới để tăng thêm năng lượng tích cực trong phòng khách. Trang trí thêm đào quất, đặt tượng phong thủy, treo tranh, câu đối,… để tạo sinh khí cho gia đình vào mùa xuân.

Dọn dẹp phòng khách

Nhà vệ sinh là khu vực quan trọng trong phong thủy. Để cải thiện được các năng lượng tốt, tránh những tác động xấu đến sức khỏe, bạn nên dọn vệ sinh, tẩy rửa sạch sẽ. Các phụ kiện, thiết bị vệ sinh, nhất là gương phải sáng, bồn cầu, chậu rửa mặt phải hết ố, luôn khô thoáng và sạch bóng.

Nhà bếp có thể sử dụng các sản phẩm tẩy rửa chuyên dụng để lau hết nhờn, sàn nhà cần sạch sẽ không bám bẩn, xếp gọn gàng ngăn nắp. Theo phong thủy, bếp là nơi tích tụ tài lộc của cả gia đình, thuộc Hỏa, kỵ Kim và Thủy. Vì vậy khi dọn dẹp, cần sắp xếp những vật thuộc hành kim như dao, kéo, thìa hay Thủy như tủ lạnh, bình nước tránh xa bếp. Dao, kéo nên tránh để gần để hạn chế tán tài, tiền bạc hao hụt.

Phòng ngủ cần được lau dọn sạch sẽ, hút bụi sàn. Hạn chế tối đa việc xê dịch giường, nhất là đầu giường. Lau sạch cửa sổ và kính cho đến sáng trong để chào đón năm mới tươi sáng hơn. Nên thay chăn ga gối hợp mệnh để mang lại năng lượng tích cực.

Khu vực cổng ra vào, cửa chính, cửa phòng, bậu cửa sổ, bậc cầu thang cũng cần được lau dọn sạch sẽ. Đặc biệt, biển số nhà cần sạch và nhìn rõ.

Sau cùng, bạn có thể nấu nước lá bưởi hoặc dùng tinh dầu thơm để tẩy uế cho nhà cửa, đốt hương thơm xua đi khí xấu, chuẩn bị cho một năm mới nhiều niềm vui.

Mẹo dọn nhà ngày Tết hiệu quả mà không mệt mỏi

Nếu để dồn việc dọn dẹp nhà cửa vào những ngày sát Tết sẽ khiến bản thân vất vả hơn, thậm chí còn không có thời gian nghỉ ngơi. Do đó cần chia các đầu việc thành từng công việc nhỏ, dọn dẹp dàn trải trong vòng vài ngày. Ví dụ như hôm nay dọn dẹp bàn thờ gia tiên, ngày mai vệ sinh bàn ghế, hôm sau vệ sinh sân vườn,… Bên cạnh đó, bạn có thể áp dụng các nguyên tắc sau:

• Dọn dẹp theo trình tự từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài. Dọn dẹp phòng ngủ trước rồi mới đến phòng khách, bếp, nhà tắm, nhà vệ sinh. Đối với mỗi phòng cần làm sạch trần và tương, góc tường trước, sau đó đến cửa lớn, cửa sổ, đồ nội thất và cuối cùng là lau sàn. Bên cạnh đó, cần lưu ý dọn phòng nào phải dứt điểm phòng đó, không nên bỏ dở hay vệ sinh mỗi phòng một ít.

Lưu ý khi dọn nhà

• Xác định thời gian dọn nhà: cần xác định xem nhà mình sạch như thế nào, và cần mất bao nhiêu thời gian cho việc dọn dẹp, từ đó so sánh những việc thực tế bạn có thể làm được với thời gian, công sức mà mình đang có. Ví dụ nếu bạn muốn dọn dẹp trong vòng 2 ngày, nhưng vì nhà đã cũ bạn muốn sơn lại thì khó có thể hoàn thành hết những đầu việc đặt ra.
• Mạnh tay vứt bỏ những món đồ không cần thiết: sau một năm, chắc chắn sẽ có những món đồ bạn không còn sử dụng nữa. Hãy mạnh tay vứt bỏ thay vì tiếc rẻ mà giữ lại. Bỏ bớt đồ giúp cho nhà bạn gọn gàng, sạch sẽ hơn, không gian rộng rãi sẽ giúp bạn cảm thấy thoải mái, nhẹ nhàng hơn rất nhiều.
• Sắp xếp lại tủ quần áo: bạn sẽ thường xuyên sắm sửa quần áo mới để đi chơi vào những ngày Tết. Bạn nên soạn những đồ ít mặc hoặc không mặc nữa cất đi. Bên cạnh đó, cần lau chùi tủ quần áo, kiểm tra có đồ bị ẩm mốc hay không, có gián hoặc chuột cắn không để xử lý và loại bỏ.
• Dọn nhà bằng tâm thế vui tươi: đối với một số người, việc dọn nhà ngày Tết thường sẽ rất nặng nhọc, một phần là vì tâm lý. Năm mới chạm ngõ mà tâm trạng còn ngồn ngộn những lo toan của năm cũ, lo lắng về những thứ cần chuẩn bị cho năm mới có thể khiến bạn cáu gắt, mệt mỏi khi dọn nhà đón Tết. Vì vậy, trước khi tân trang lại nhà cho năm mới, hãy chuẩn bị cho mình một cảm xúc tích cực. Có thể bật một vài điệu nhạc Tết vui tươi để cảm thấy bớt áp lực, bối rối nhé!

Hy vọng những mẹo dọn nhà đón Tết trên đây sẽ giúp bạn có được ngôi nhà tươm tất, trang ngập sắc xuân để đón những điều may mắn.