Khi nhắc đến các thiết bị điện tử hoặc máy móc thông minh, chúng ta thường nghe nhắc đến việc chúng được tích hợp thêm công nghệ AI, trí tuệ thông minh. Vậy trí tuệ nhân tạo thực ra là gì và nó có ứng dụng ra sao trong cuộc sống? Cùng chúng tôi tìm hiểu ngay sau đây để hiểu hơn về trí tuệ nhân tạo nhé!
NỘI DUNG BÀI VIẾT
Tìm hiểu thông tin cơ bản về trí tuệ nhân tạo
Trong kỷ nguyên công nghiệp 4.0 thì trí tuệ nhân tạo chính là cụm từ được nhắc đến nhiều nhất và trở nên vô cùng phổ biến. Đây cũng được xem là một trong những ngành công nghệ quan trọng hàng đầu, rất được chú trọng, hỗ trợ giải quyết nhiều vấn đề với nhiều tính năng hiện đại và nổi trội.
Trí tuệ nhân tạo là gì?
Theo Wiki – Trí tuệ nhân tạo (trí thông minh nhân tạo) trong tiếng Anh là Artificial intelligence – được viết tắt là trí tuệ AI, AI. Đây là trí thông minh được thể hiện bằng các loại máy móc, hoàn toàn ngược lại với trí thông minh tự nhiên của con người.
Thuật ngữ này được dùng để mô tả về các máy chủ, máy tính, máy móc có khả năng bắt chước nhận thức của con người như khả năng học tập, suy nghĩ và giải quyết vấn đề, giao tiếp, tiếng nói,… Trí tuệ AI do con người tạo ra để giúp các máy móc có thể tự động hóa một số hành vi tương tự như con người.
Trí thông minh nhân tạo không chỉ đơn thuần là việc lập trình logic ngôn ngữ mà nó còn có thể mô phỏng trí tuệ con người trong các xử lý. Mặc dù chỉ là một trong những ngành trọng yếu của tin học nhưng trí tuệ nhân tạo còn liên quan đến cách xử sự, học hỏi, sự thích ứng của máy móc và nó được những tập đoàn về công nghệ vô cùng quan tâm, đầu tư.
Phân loại trí tuệ nhân tạo
Hiện nay, người ta chia trí thông minh nhân tạo thành 4 loại chính bao gồm:
- Loại 1: Trí tuệ AI phản ứng
Công nghệ trí tuệ thông minh phản ứng được tích hợp khả năng phân tích những động thái khả thi (của chính mình và đối thủ) từ đó đưa ra được những giải pháp tối ưu.
- Loại 2: Trí thông minh nhân tạo AI với bộ nhớ hạn chế
Công nghệ AI loại này có khả năng sử dụng kinh nghiệm trong quá khứ khi đưa ra quyết định trong tương lai bằng cách kết hợp cảm biến môi trường để dự đoán được những trường hợp có thể xảy ra để đưa ra quyết định phù hợp nhất. Ví dụ như công nghệ AI tích hợp trên ô tô có thể tính toán khoảng cách an toàn, dự đoán khả năng va chạm để điều chỉnh tốc độ phù hợp…
- Loại 3: Lý thuyết trí tuệ AI
Trí thông minh nhân tạo này có thể học hỏi, tự suy nghĩ và áp dụng giải quyết các vấn đề phức tạp, tăng cường sự sáng tạo. Lý thuyết trí tuệ nhân tạo đang được ứng dụng trong hệ thống máy học trích xuất thông tin hoặc một số ứng dụng tương tự.
- Loại 14: Công nghệ AI tự nhận thức
Trí thông minh nhân tạo này có khả năng tự nhận thức, có ý thức và có khả năng hành xử tương tự con người, thậm chí nó có thể bộc lộ cảm xúc hoặc hiểu được cảm xúc của con người. Công nghệ AI này được xem là bước phát triển cao nhất và hiện đại nhất nhưng chưa khả thi.
Đánh giá những lợi ích và hạn chế của trí tuệ nhân tạo
Trong thời đại công nghệ 4.0 tiến đến 5.0 như hiện nay thì việc công nghệ AI ngày càng được nghiên cứu, cải tiến và ứng dụng rộng rãi hơn. Vậy, công nghệ AI có lợi hay hại?
Những lợi ích trí tuệ AI mang lại
Trí tuệ nhân tạo là một phần mềm máy tính vô cùng thông minh vừa có tính logic lại chứa đựng trí tuệ con người. Bởi vậy, chúng có được một số khả năng vượt trội, mang lại nhiều lợi ích như:
- Có khả năng xử lý khối dữ liệu lớn, phức tạp trong thời gian cực ngắn để tìm được những mối quan hệ, các thông tin quan trọng từ nhiều nguồn.
- Phát hiện và ngăn chặn các rủi ro, mối nguy hại tiềm ẩn để hạn chế các thiệt hại. Một số rủi ro mà AI có thể cảnh báo như thảm họa thiên nhiên, dịch bệnh,…
- Giảm thiểu sức lao động nhờ tạo nên các robot trong công nghiệp, đời sống nên con người không cần tốn quá nhiều sức lao động trong khâu sản xuất, vận hành mà thay vào đó có các robot hoặc máy tính thông minh làm việc này. Công nghệ AI thực hiện các tác vụ tốt hơn, hiệu suất cao hơn nên giúp bạn tiết kiệm thời gian trong các công việc.
- Loại bỏ khoảng cách do ngôn ngữ giúp tất cả mọi người có thể nói chuyện, chia sẻ có thêm các cơ hội học tập, làm việc mà không còn rào cản khi giao tiếp.
- Cải thiện cuộc sống nhờ những ứng dụng vô cùng đa dạng trong nhiều lĩnh vực khác nhau từ vận tải, dịch vụ, tìm kiếm thông tin, quản lý,…
- Trí tuệ nhân tạo mang lại tính cá nhân hóa cao hơn bởi nó có thể đánh giá, thích ứng và đưa ra phản ứng phù hợp cho từng đối tượng riêng biệt.
Tham khảo: Công nghệ thực tế ảo và những ứng dụng trong đời sống
Trí tuệ AI có hạn chế gì?
Mặc dù có khá nhiều ưu điểm, tuy nhiên trí thông minh nhân tạo vẫn chưa hoàn thiện và còn tồn tại khá nhiều khuyết điểm đòi hỏi nhà phát triển cần nghiên cứu kỹ lưỡng hơn trong tương lai.
Một số hạn chế của công nghệ AI có thể nhìn thấy như:
- Trí tuệ AI có thể thiếu tính xác thực, độ tin cậy nếu như nó được lập trình không đúng cách hoặc không bị giám sát chặt chẽ.
- Dù thông minh và được trang bị một số khả năng nhưng trí tuệ nhân tạo không thể sáng tạo và tương tác như một con người, hiện nay nó chỉ có thể làm điều này trong những nội dung đã được lập trình mà thôi.
- Một điều làm người ta lo lắng đó chính là việc công nghệ AI đã có thể thay thế con người trong một số tác vụ dẫn đến tình trạng mất việc làm trong tương lai khi nó phát triển hơn.
Sophia – chính là robot công nghệ AI đầu tiên được cấp quyền công dân với những suy nghĩ, cử động giống con người. Mục đích ban đầu của nhà sản xuất là tạo ra một robot thông minh, có ý thức và có thể hoạt động như con người trong các vấn đề cuộc sống.
Tuy nhiên, nếu một ngày thêm nhiều Sophia có quyền công dân, bình đẳng với con người lại sở hữu khả năng xử lý, tính toán nhanh gấp nhiều lần chúng ta, không cần nghỉ ngơi, mang lại hiệu quả công việc cao hơn,… Liệu rằng có một ngày trí tuệ nhân tạo, robot thông minh sẽ thống trị Thế giới như trong các bộ phim viễn tưởng? Hoặc bản thân con người sẽ trở nên thật thừa thãi bởi AI đã hoàn hảo trong mọi công việc?
Đó là những điều đáng lo ngại trong tương lai còn hiện nay, công nghệ AI vẫn còn nhiều nhược điểm (chi phí cao, ít tính linh hoạt, sáng tạo) và con người vẫn đang kiểm soát được AI.
Ứng dụng trí tuệ thông minh AI hiện nay và trong tương lai
Trí thông minh nhân tạo được các ông lớn công nghệ quan tâm và không ngừng nghiên cứu, phát triển. Dù còn khá nhiều hạn chế nhưng nó được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau:
Ứng dụng trong lĩnh vực giáo dục
Trí tuệ nhân tạo đã tạo ra nhiều thay đổi trong giáo dục từ các hoạt động giáo dục (chấm điểm, dạy kèm tự động hóa…) cho đến các phần mềm, trò chơi giáo dục, theo dõi sự tiến bộ… giúp các bạn học sinh có thể cải thiện tình hình học tập phù hợp với khả năng của mình.
Ngoài ra với công nghệ AI chúng ta có thể tiến hành học hỏi ở bất cứ đâu, bất cứ lúc nào chỉ bằng những phần mềm có hỗ trợ AI.
Tham khảo: Ứng dụng của trí tuệ nhân tạo
Hỗ trợ hệ thống cổng thông tin quản lý
Sử dụng trí tuệ nhân tạo được xem là chìa khóa giúp cải cách hành chính hiệu quả và triệt để. Công nghệ AI giúp thay đổi, giải quyết nhiều vấn đề trong quản lý, điều hành của nhà nước. Việc ứng dụng AI vào hệ thống chatbot – trả lời tự động hoặc các trợ lý ảo cũng giúp người dân có thể truy vấn thông tin nhanh hơn.
Dữ liệu lưu trữ trong kho của chính phủ mỗi quốc gia thì công nghệ AI sẽ có khả năng tổ chức, tìm kiếm để rút ra thông tin, tóm tắt các dạng dữ liệu theo yêu cầu. Tuy nhiên cần đảm bảo an ninh mạng, bảo mật thông tin để đạt hiệu quả cao nhất cho ứng dụng này.
Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong truyền thông
Công nghệ AI góp phần làm thay đổi cách thức mà doanh nghiệp tiếp cận khách hàng mục tiêu của mình. Doanh nghiệp có thể đưa ra những quảng cáo đúng thời điểm, đúng tệp khách hàng tiềm năng nhờ những phân tích của AI trên đặc điểm nhân khẩu học, thói quen trực tuyến, những nội dung được người dùng quan tâm…
Ứng dụng của AI trong ngành dịch vụ
Trí tuệ nhân tạo hỗ trợ cho ngành dịch vụ hoạt động tối ưu, mang lại những trải nghiệm mới mẻ, tốt hơn cho khách hàng. AI có thể thu thập, nắm bắt các thông tin về hành vi để mang lại những giải pháp phù hợp cho từng nhu cầu.
Ứng dụng trong vận tải
Hiện nay, công nghệ AI được ứng dụng trong các phương tiện vận tải tự lái như ô tô. Điều này mang lại khá nhiều lợi ích kinh tế và đảm bảo an toàn, tránh được các tai nạn nguy hiểm. Thậm chí, các xe có thể được kết nối với nhau thông qua wifi để tối ưu được lộ trình di chuyển.
Ứng dụng công nghệ AI trong sản xuất
Trí tuệ nhân tạo được ứng dụng rộng rãi nhất hiện nay là trong quy trình sản xuất. Nó có khả năng phân tích cao giúp các doanh nghiệp có thể định hướng và đưa ra quyết định đầu tư, sản xuất.
Các nhà máy ứng dụng robot vào sản xuất với những dây chuyền hiện đại nâng cao năng suất làm việc, độ chính xác cao, phức tạp hạn chế những sai sót, giảm chi phí thuê nhân công.
Trong lĩnh vực y tế
Công nghệ AI cũng đang được ứng dụng và góp phần làm thay đổi bộ mặt của ngành y tế. AI được sử dụng giống như một trợ lý chăm sóc sức khỏe cá nhân, giúp nghiên cứu, phân tích và hỗ trợ bệnh nhân tốt hơn.
Ngoài ra, những chiếc máy bay không người lái sử dụng trí tuệ nhân tạo được dùng trong các trường hợp cứu hộ, khẩn cấp. Tốc độ của những thiết bị bay không người lái được ghi nhận là nhanh hơn xe chuyên dụng đến 40% và rất thích hợp đối với những nơi có địa hình hiểm trở, không thuận tiện cho xe/tàu thuyền cứu hộ.
AI với tài chính ngân hàng
Công nghệ AI giúp xử lý các hoạt động, thao tác giao dịch tài chính một cách cực nhanh, chính xác giúp các ngân hàng đạt hiệu quả cao hơn, hỗ trợ khách hàng tốt hơn. Ngoài ra các dịch vụ tiện ích thông minh trên phần mềm điện thoại, máy tính cũng được tối ưu để tiết kiệm thời gian và đảm bảo an toàn, tính bảo mật.
Những công nghệ trí tuệ nhân tạo phổ biến hiện nay
Mặc dù còn có những hạn chế nhất định nhưng hiện nay trí thông minh nhân tạo vẫn được phát triển. Dưới đây là một số công nghệ AI phổ biến mà chúng ta có thể bắt gặp:
Nhận dạng giọng nói
Đây cũng là một trong những nhánh quan trọng của công nghệ trí tuệ nhân tạo. Nó sẽ chuyển giọng nói của con người thành định dạng có ích để máy móc, máy tính có thể hiểu được. Một số ứng dụng phổ biến của công nghệ này như Siri trên iPhone, tìm kiếm bằng giọng nói trên các thiết bị điện tử,…
Sản sinh ngôn ngữ tự nhiên
Các máy móc được lập trình với các thuật toán giúp chuyển đổi dữ liệu sang những định dạng khác nhau. Ngôn ngữ tự nhiên được nghiên cứu giúp các nhà phát triển có thể tự động hóa nội dung ở các định dạng mong muốn, thường gặp trong các quảng cáo trên các nền tảng mạng xã hội hoặc các nền tảng truyền thông khác.
Trí tuệ nhân tạo qua sinh trắc học
Sinh trắc học (Biometrics) là công nghệ được ứng dụng vô cùng rộng rãi hiện nay để nhận dạng, kiểm soát truy cập, xác minh đối tượng. Công nghệ AI sinh trắc học phổ biến trong các hệ thống an ninh công cộng, doanh nghiệp, hệ thống bán lẻ…
Xác thực bằng công nghệ này đang được đánh giá cao bởi thông qua các dấu hiệu nhận diện (dấu vân tay, khuôn mặt, võng mạc, khuôn mặt, chữ ký,…) mà chúng ta không cần phải nhớ mật khẩu hoặc mã bảo mật phức tạp.
Tự động hóa nhờ robot
Những robot tự động hóa chính là sản phẩm của trí tuệ nhân tạo giúp diễn giải, truyền đạt cũng như phân tích dữ liệu. Nó có thể hỗ trợ tự động hóa một phần hoặc toàn bộ quá trình lặp đi lặp lại theo quy luật nào đó.
Công nghệ AI trên trợ lý ảo – Virtual agent
Trợ lý ảo là một công cụ vô cùng hữu ích, được sử dụng rộng rãi hiện nay. Virtual agent là một ứng dụng tương tác với con người, các ứng dụng WEB hoặc di động cung cấp tính năng chatbot để có thể hoạt động và tương tác với con người (ghi nhận thông tin, giải đáp các thắc mắc…).
Công nghệ AI quản lý quyết định – Decision management
Hệ thống quản lý quyết định, chuyển đổi và phân tích dữ liệu thành các mô hình dự đoán đang được nhiều công ty triển khai. Hệ thống sẽ cập nhật thông tin, phân tích dữ liệu và hỗ trợ việc ra quyết định của doanh nghiệp. Công nghệ này giúp đưa ra quyết định nhanh chóng, hạn chế những rủi ro và đang được ứng dụng trong lĩnh vực tài chính, bảo hiểm, thương mại, y tế,…
Với xu hướng phát triển của khoa học công nghệ trong tương lai thì công nghệ trí tuệ nhân tạo sẽ còn phát triển và đạt được nhiều đỉnh cao hơn nữa. Chúng ta sẽ cùng chờ đợi những thành tựu của loài người trong công nghệ AI để cải thiện đời sống, sản xuất, kinh doanh trong tương lai nhé!
